خدمات وزارت عدلیه
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
الحمد لله رب العٰلمين والصلٰوة والسلام على سيد المرسلين و على آله وأصحابه أجمعین
وظایف و مأموریت وزارت عدلیه
وزارت عدلیه یکی از وزارت های مهم و کلیدی امارت اسلامی بوده که در همکاری و هماهنگی نزدیک با سایر نهادهای عدلی و قضایی به منظور تطبیق شریعت، تأمین عدالت و حاکمیت قانون فعالیت می نماید.
ارائه خدمات باکیفیت عدلی وحقوقی به شهروندان به گونه متوازن از اهداف اساسی وزارت عدلیه است که در این راستا متکی به اسناد تقنینی مربوط به ساحه کاری خویش درعرصه های ذیل فعالیت می نماید:
- طرح، تسوید، تدقیق، تخریج و طی مراحل اسناد تقنینی، طبع و نشر اسناد تقنینی در جریده رسمی؛
- حمایت و دفاع از حقوق و منافع عامه و ادارات امارتی؛
- ارائه مساعدت های حقوقی رایگان برای مظنونین، متهمین و مجنی علیه بی بضاعت، تدویر برنامه های آگاهی دهی عامه حقوقی برای اتباع افغانستان؛
- تنظیم و انسجام امور مربوط به وکلای مدافع؛
- تنظیم امور مربوط به اتحادیه ها و بنیادهای خیریه؛
- تنظیم امور مربوط به رهنمای معاملات و عریضه نویسان؛
- صدوراجازه نامه برای مترجمین و تصدیق اسناد رسمی؛
- تدویر برنامه های ستاژ تقنینی و ستاژ وکالت دفاع و انجام سایر وظایف مطابق احکام شریعت و قوانین نافذه.
با توجه به وظایف و فعالیت های فوق الذکر؛ وزارت عدلیه در راستای تطبیق شریعت و ارائه خدمات حقوقی برای شهروندان نقش مهمی را ایفاء نموده و از طریق واحدهای تحت اثر فعالیت های مربوطه را جهت تأمین اهداف اساسی این وزارت اجراء می نماید.
امور قانونگذاری و تحقیقات علمی- حقوقی
ریاست عمومی امور قانونگذاری و تحقیقات علمی- حقوقی وزارت عدلیه علاوه بر تسوید، تدقیق، تخریج و طی مراحل اسناد تقنینی و ارائۀ مشوره های قانونی به وزارت ها و ادارات امارتی، برنامه های ستاژ تقنینی و ستاژ وکالت دفاع را برای متقاضیان واجد شرایط برگزار، اجازه نامه ترجمه اسناد رسمی را صادر و ترجمه اسناد رسمی را تصدیق می نماید.
الف - تدویر برنامۀ ستاژ تقنینی:
برنامۀ ستاژ تقنینی دورۀ آموزش نظری و عملی شیوه های تسوید و تدقیق اسناد تقنینی است که توسط وزارت عدلیه برای واجدین شرایط غرض ارتقای دانش مسلکی آنها همه ساله طی دو سمستر چهارونیم ماهه برگزارمی گردد.
شرایط شمولیت در برنامه ستاژ تقنینی:
- فارغان مدارس دینی که اسناد شان به تأییدی وزارت تحصیلات عالی رسیده باشد و فارغان رشته های شرعیات یا حقوق، شامل امتحان ورودی گردیده و پس از سپری نمودن موفقانه امتحان، به برنامه ستاژ تقنینی جذب میگردند.
- کارکنان رسمی وزارت ها و ادارات امارتی که در بخش های امور حقوقی و تقنینی کار میکنند و از مدارس دینی که اسناد شان به تأییدی وزارت تحصیلات عالی رسیده باشد و یا هم از رشته های شرعیات یا حقوق فارغ گردیده و از طرف اداره مربوطه طبق سهمیه تعیین شده کتباً معرفی گردیده باشند؛ شامل برنامه ستاژ تقنینی میگردند.
ب – تدویربرنامه ستاژ وکالت دفاع:
ج- اجازه نامه ترجمۀ اسناد رسمی:
اجازه نامه ترجمه اسناد رسمی به اشخاص حقیقی صادر میگردد، متقاضیان حایز شرایط ذیل میتوانند با تقدیم عریضه مطبوع به وزارت عدلیه مراجعه نمایند:
- داشتن تابعیت افغانستان؛
- داشتن اهلیت حقوقی؛
- داشتن سند تحصیلی لیسانس یا سند فراغت مدارس دینی که اسناد شان به تأییدی وزارت تحصیلات عالی رسیده باشد؛
- داشتن سه سال تجربه عملی در زمینه ترجمه به زبان مربوطه برای فارغین صنف دوازدهم؛
- داشتن تصدیق نامه فراغت حد اقل یک سال آموزش از مراکز آموزش زبان های خارجی برای اشخاص دارنده سند تحصیلی غیر از زبان و ادبیات مربوطه؛
- سپری نمودن موفقانه امتحان زبان خارجی مربوطه؛
- داشتن دارالترجمۀ رسمی یا معرفی توسط یکی از دارالترجمه های ثبت شده وزارت اطلاعات و فرهنگ؛
- داشتن سیرت و صورت مطابق شریعت ؛
- پرداخت مبلغ تعیین شدۀ اجازه نامه.
د- تصدیق ترجمۀ اسناد رسمی:
متقاضیان تصدیق اسناد رسمی، میتوانند غرض تصدیق اسناد ترجمه شده‌ی خویش که توسط مترجمین رسمی دارالترجمه‌ها ترجمه گردیده؛ در مرکز به آمریت تصدیق اسناد رسمی واقع پشتونستان وات تعمیر سابقه وزارت عدلیه و در ولایات ننگرهار، کندهار، هرات، کندز، بدخشان، بلخ، خوست، پکتیا و نیمروز به ریاست‌های عدلیه مربوطه مراجعه نمایند.
شرایط تصدیق ترجمۀ اسناد رسمی:
- ارایه اصل سند همراه با ترجمۀ آن؛
- سند توسط یکی از مترجمین رسمی ترجمه شده باشد؛
- سند توسط خود شخص، اقارب نزدیک( اصول و فروع) یا وکیل رسمی وی ارائه گردد؛
- پرداخت مبلغ تعیین شدۀ حق‌التصدیق.
اسناد قابل تصدیق:
- تذکره تابعیت؛
- تولد کارت؛
- فوتی خط؛
- اسناد تعلیمی و تحصیلی؛
- جواز رانندگی و جواز سیر؛
- تصدیق محل سکونت؛
- وثایق (نکاح خط، زوجیت خط، وکالت خط، مجرد خط و سایر وثایق) ؛
- سایر اسناد رسمی.
دفاع از حقوق و منافع عامه و ادارات امارتی
دفاع و حمایت از ملکیت های(منقول و غیر منقول عامه، امارتی و وقفی) در داخل و خارج افغانستان، اقامه دعوی به پیشگاه محاکم به نمایندگی از وزارت ها و ادارات امارتی، دفع دعوی اشخاص به پیشگاه محاکم به نمایندگی از وزارت ها و سایر ادارات امارتی، بررسی منازعات حقوقی بین (وزارت ها و ادارات امارتی، تصدی ها، شرکت های امارتی و مختلط و شاروالی ها)، صدور قرار مصالحه و حل منازعه میان آنها از جمله وظایف عمده و اساسی اداره قضایای امارت وزارت عدلیه میباشد.
مساعدت حقوقی
ریاست مساعدت های حقوقی وزارت عدلیه بمنظور حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه، مساعدت حقوقی رایگان را به اشخاص بی‌بضاعت عرضه، مشوره های حقوقی رایگان را ارائه و برنامه های آگاهی دهی حقوقی را در مرکز و ولایات تدویر می‌نماید.
الف- ارائه مساعدت حقوقی رایگان:
مظنون، متهم یا مجنی علیه بی بضاعت در قضایای جزایی و زنان و اطفال بی بضاعت در قضایای فامیلی (خانوادگی) میتوانند برای دفاع از حقوق شرعی خویش، مساعد حقوقی (وکیل مدافع رایگان) را طور ذیل درخواست نمایند:
- تقدیم عریضه مطبوع توسط متقاضی یا اقارب وی در مرکز به وزارت عدلیه و در ولایات به ریاست های عدلیه؛
- خانه پری فورمه تثبیت بی بضاعتی؛
- موافقه مظنون، متهم و مجنی علیه بی بضاعت با مساعد حقوقی به منظور پیشبرد قضیه و دریافت مساعدت حقوقی رایگان.
یاد داشت : محاکم، اداره تنظیم امورزندانها، بخش تحقیقات جنائی قومندانی های امنیه و اداره حقوق میتوانند طور رسمی از وزارت عدلیه، توظیف مساعد حقوقی (وکیل مدافع رایگان) را به منظورد فاع از حقوق شرعی و قانونی مظنون، متهم یا مجنی علیه بی بضاعت در قضایای فوق الذکر مطالبه نمایند.
ب- ارائه مشوره حقوقی رایگان:
وزارت عدلیه به منظور حل مشکلات حقوقی و بلند بردن سطح دانش حقوقی شهروندان، مشوره حقوقی رایگان را طور ذیل ارائه می نماید:
- ارائه مشوره حقوقی برای مظنون، متهم یا مجنی علیه بی بضاعت در قضایای جزایی و زنان و اطفال بی بضاعت در قضایای فامیلی (خانوادگی) توسط مساعد حقوقی؛
- ارائه مشوره حقوقی برای شهروندان توسط مبلغین آگاهی عامه حقوقی حین تدویر برنامه های آگاهی دهی حقوقی؛
- مراجعه متقاضیان دریافت مشوره حقوقی رایگان، درمرکز به ریاست مساعدتهای حقوقی و در ولایات به آمریت های مساعدتهای حقوقی؛
- ازطریق تماس تیلفونی با مرکز مشوره دهی حقوقی(call Center) به شماره رایگان (188) و یا شماره های (0202526790 و 0202526832).
ج- تدویر برنامه های آگاهی دهی حقوقی:
از آنجائیکه اکثریت شهروندان نسبت به موضوعات شرعی، حقوقی و قانونی که در شریعت مقدس اسلام و قوانین نافذه تسجیل یافته و همچنان از نحوه دسترسی به این حقوق و طرز مراجعه به نهاد های عدلی و قضائی معلومات کافی ندارند، بناءً مبلغین آگاهی عامه حقوقی وزارت عدلیه در مرکز و ولایات برنامه های آگاهی دهی حقوقی را برای شهروندان در مساجد، مکاتب، پوهنتون ها، نواحی، حوزه های امنیتی و محلات سلب آزادی برگزار می نماید.
تنظیم امور وکلای مدافع
ریاست وکلای مدافع وزارت عدلیه مطابق طرزالعمل انسجام وکلای مدافع، صدور و تجدید جواز نامه های وکلای مدافع، نظارت از فعالیت و رسیده گی به مشکلات آنها را در سطح کشور تنظیم می نماید.
الف- شرایط اشتغال به وکالت دفاع:
- داشتن تابعیت افغانستان؛
- عدم محکومیت به جرم جنایت؛
- داشتن سند فراغت از مدارس دینی که اسناد شان به تأییدی وزارت تحصیلات عالی رسیده باشد و یا هم سند تحصیلی حد اقل لیسانس در یکی از رشته های شرعیات یا حقوق؛
- سپری نمودن موفقانۀ امتحان ورودی وکالت دفاع مطابق لایحه امتحان ورودی؛
- خانه پری و تکمیل فورم معلوماتی.
ب- امتحان ورودی وکالت دفاع:
- تقدیم عریضه مطبوع عنوانی مقام وزارت؛
- ارایه کاپی اسناد تحصیلی و تذکره تابعیت؛
- خانه پری فورم شمولیت در امتحان.
ج- صدور جوازنامه وکالت دفاع:
- موفقیت در امتحان ورودی؛
- تکمیل فورم دورانی؛
- سپری نمودن دوره معینه ستاژ وکالت دفاع؛
- پرداخت مبلغ تعیین شدۀ جواز نامۀ وکالت؛
- ثبت و صدور جوازنامه وکالت دفاع.
- در صورتیکه متقاضی قبلاً برنامه های ستاژ وکالت دفاع، تقنین، قضاء و یا مرکز ملی آموزش‌های حقوقی را سپری نموده و یاهم در بخش‌های مسلکی قضاء، څارنوالی و یا وزارت عدلیه حداقل سه سال تجربه بالفعل کاری داشته باشد، مطابق احکام طرزالعمل انسجام وکلای مدافع از سپری نمودن دورۀ معینه ستاژ وکالت معاف می باشد؛
د- پیشبرد سه قضیه جنائی رایگان:
وکیل مدافع مکلف است مطابق طرزالعمل انسجام وکلای مدافع، در جریان یکسال از سه قضیه جنائی بعد از معرفی و تأییدی وزارت عدلیه طور رایگان دفاع نماید.
مظنون و متهم بی بضاعت یا اقارب نزدیک( اصول و فروع) آنها در قضایای جنائی، می توانند به منظور پیشبرد قضیه خویش با تقدیم عریضه عنوان مقام وزارت عدلیه خواستار تعیین وکیل مدافع رایگان گردند.
هـ - رسیدگی به شکایات علیه وکیل مدافع:
هرگاه مؤکل از وکیل مدافع خویش شکایت داشته باشد، می تواند با تقدیم عریضه مطبوع عنوانی مقام وزارت عدلیه خواستار رسیدگی به شکایت خویش گردد.
وزارت عدلیه مطابق طرزالعمل انسجام وکلای مدافع به شکایت متذکره رسیدگی می نماید.
تنظیم امور جمعیت ها و نهادهای اجتماعی
ریاست عمومی انسجام وزارت عدلیه وظیفۀ ثبت، صدور، تمدید و تجدید جواز نامه اتحادیه‌ها و بنیادهای خیریه و نظارت از فعالیت آنها را در سطح مرکز و ولایات به عهده دارد.
متقاضیان میتوانند عریضه مطبوع خویش را مبنی بر تأسیس جمعیت (بنیاد خیریه یا اتحادیه) در مرکز به وزارت عدلیه و در ولایات به ریاست های عدلیه تقدیم نمایند.
الف- شرایط تأسیس جمعیت ( بنیاد های خیریه و اتحادیه ها):
- داشتن حد اقل ۱۰ نفر عضو مؤسس؛
- داشتن اساسنامه؛
- داشتن دفترکاری در مکان مشخص؛
- پرداخت مبلغ تعیین شدۀ جوازنامۀ جمعیت؛
- ارائه سند مبلغ(۵۰۰۰۰۰) پنجصدهزار افغانی تضمین در حساب بانکی (این شرط صرف برای بنیاد های خیریه قابل تطبیق است).
ب- شرایط و مواصفات مؤسسین جمعیت ( بنیاد های خیریه و اتحادیه ها):
- داشتن تابعیت افغانستان؛
- تکمیل سن (۱۸) سالگی؛
- عدم محرومیت از حقوق مدنی به حکم محکمه.
تنظیم امور مربوط به رهنمای معاملات وعریضه نویسان
ریاست عمومی انسجام وزارت عدلیه وظیفه ثبت، صدور، تمدید و تجدید جوازنامۀ رهنمای معاملات و عریضه نویسان و نظارت از فعالیت آنها را به عهده دارد.
متقاضیان می توانند عریضه مطبوع خویش را مبنی بر ایجاد دفاتر رهنمای معاملات و عریضه نویسی در مرکز به وزارت عدلیه و در ولایات به ریاست های عدلیه تقدیم نمایند.
الف- شرایط اخذ جوازنامۀ رهنمای معاملات:
- داشتن تابعیت افغانستان؛
- تکمیل سن (۱۸) سالگی؛
- عدم محکومیت به جرایم مرتبط به شغل رهنمای معاملات و یا حرمان از حقوق مدنی از طرف محکمه؛
- داشتن سند فراغت صنف دوازدهم و یا بالاتر از آن؛
- نداشتن وظیفه رسمی؛
- ارائه سند رسمی یا عرفی ملکیت غیر منقول به ارزش حد اقل مبلغ پنجصد هزار افغانی و یا ارائه آویز بانکی؛
- درصورت ارائه سند عرفی، کاپی( تذکره مالک سند عرفی، کتابچه صفایی و تذکره دو نفر تضمین کننده) نیز ضرورت میباشد؛
- پرداخت مبلغ تعیین شدۀ جوازنامۀ رهنمای معاملات؛
- حضورشخص متقاضی جوازنامه.
ب- رسیدگی به شکایات علیه دارندگان جوازنامه رهنمای معاملات:
هرگاه یکی از طرفین عقد از عملکرد دارندۀ جوازنامه رهنمای معاملات شکایت داشته باشد، می تواند با تقدیم عریضه مطبوع در مرکز به وزارت عدلیه و در ولایات به ریاست های عدلیه، خواستار رسیدگی به شکایت خویش گردد.
ج- شرایط اخذ جوازعریضه نویسی:
- داشتن تابعیت افغانستان؛
- تکمیل سن (۱۸) سالگی؛
- عدم محکومیت به جرم جنایت و یا حرمان از حقوق مدنی از طرف محکمه؛
- داشتن سند فراغت صنف دوازدهم و یا بالاتر از آن؛
- نداشتن وظیفه رسمی؛
- حضور شخص متقاضی؛
- پرداخت مبلغ تعیین شدۀ.
د- رسیدگی به شکایات علیه دارندگان جواز عریضه نویسی:
هرگاه شخصی از دارندۀ جوازعریضه نویسی شکایت داشته باشد، می تواند با تقدیم عریضۀ مطبوع در مرکز به وزارت عدلیه و در ولایات به ریاست های عدلیه، خواستار رسیدگی به شکایت خویش گردد.
طبع و نشر اسناد تقنینی:
ریاست نشرات و ارتباط عامه وزارت عدلیه امور مربوط به طبع و نشر اسناد تقنینی در جریده رسمی، مجله عدالت و اطلاع رسانی از کارکردهای وزارت را تنظیم می نماید.
الف- اسناد قابل نشر در جریده رسمی:
- قوانین؛
- طرزالعمل ها؛
- فرامین؛
- احکام؛
- ثبت اسناد وعلایم تجارتی؛
- قرار دادها، موافقتنامه ها، میثاقها و کنوانسیونها؛
- سایر اسناد و موضوعاتیکه بموجب قانون ایجاب نشر را نماید.
ب- طبع و نشر مقاله ها و مطالب تخصصی( شرعی - حقوقی) در مجله عدالت:
مجله عدالت یک نشریه تخصصی است که مقاله ها و مطالب تخصصی(شرعی - حقوقی) و گزارش‌های مهم از کارکردهای وزارت عدلیه در آن نشر می گردد.
کارکنان ادارات امارتی، علماء، اساتید پوهنتونها و سایر قلم بدستان میتوانند مقاله ها و مطالب تخصصی و حقوقی خویش را غرض نشر در مجله متذکره مستقیماً به وزارت عدلیه تسلیم نمایند و یا هم از طریق ایمیل آدرس رسمی (adalat@moj.gov.af) یا به شماره واتسپ (0744662828) ارسال نمایند.
ج- طرز دسترسی به جریده رسمی و مجله عدالت:
علاقه مندان می توانند جریده رسمی و مجله عدالت را از آدرس های ذیل بدست بیاورند:
- مراجعه به بخش فروشات جریده رسمی و مجله عدالت واقع وزارت عدلیه؛
- مراجعه به وب سایت (www.moj.gov.af) .
د- ارتباط عامه:
ازآنجاییکه دسترسی به اطلاعات و معلومات حق شهروندان است، بخش ارتباط عامه وزارت عدلیه وظیفه اطلاع رسانی از کارکردهای وزارت را برای مردم از طریق نشر در وبسایت و صفحات اجتماعی، مصاحبه با رسانه‌ها، ارسال خبرنامه‌ها و هماهنگی با رسانه‌ها، ارائه گزارش از کارکردهای وزارت و اطلاع رسانی مستقیم به عهده دارد.
هـ - راه های ارتباطی برای دریافت معلومات:
- شماره تماس و واتساپ: (0794866252)؛
- ایمیل آدرس: (moj.afghanistan@gmail.com).
- موقعیت وزارت عدلیه: ناحیه ششم، غرب قصر دارالامان، کابل - افغانستان
و- بخش وبسایت:
وبسایت وزارت عدلیه دارای محتوا و مطالب عمده ذیل می باشد:
- جریده رسمی ( اسناد تقنینی و اعلانات تجارتی)؛
- مجله عدالت؛
- اخبار و گزارش ها؛
- مقالات حقوقی؛
- پالیسی ها ؛
- اعلانات داوطلبی؛
- اعلانات کاریابی؛
- فهرست بنیادها خیریه؛
- فهرست اتحادیه ها؛
- فهرست دفاتر رهنمای معاملات؛
- فهرست وکلای مدافع.
ز- کتابخانه وزارت عدلیه:
وزارت عدلیه دارای کتابخانه علمی،تخصصی، حقوقی و شرعی است که کارکنان ادارات امارتی و سایر شهروندان می توانند در اوقات رسمی به کتابخانه متذکره غرض مطالعه کتابهای مورد علاقه و قوانین نافذه مراجعه نمایند.