روند کاری ریاست عمومی قانونگذاری و تحقیقات علمی-حقوقی
اطلاعات عمومی:
وزارت عدلیه ا.ا.ا در عرصه قانونگذاری و تحقیقات علمی – حقوقی دارای وظایف و صلاحیتهای ذیل میباشد:
۱- تسوید اسناد تقنینی مطابق احکام قانون
۲- تدقیق طرحهای قوانین، فرامین تقنینی، مقررهها، اساسنامهها و تعدیل، ایزاد، حذف، الغا و ضمیمه در آنها که توسط وزارتها و ادارات دولتی جهت طی مراحل ارایه میگردد
۳- تهیه و ترتیب پلان کار تقنینی سالانه مطابق اساسنامه انستیتوت امور قانونگذاری و تحقیقات علمی – حقوقی و تطبیق آن
۴- پیشنهاد طی مراحل اسناد تقنینی بهمنظور تکامل نظام حقوقی کشور
۵-انجام تحقیقات علمی – حقوقی در امور قانونگذاری
۶-ابراز نظر در مورد مطابقت قراردادهای حقوقی بینالملل، مقاولهها، معاهدات و میثاقهای بینالمللی (کنوانسیونها) با قوانین ا.ا.ا قبل از امضا یا الحاق به آنها
۷-ارایه مشورهای قانونی و توضیح مواد اسناد تقنینی به وزارتها و ادارههای دولتی به اساس تقاضای آنها
۸- رهنمایی مسوولین ذیربط وزارتها و ادراههای دولتی در تهیه مسوده طرح اسناد تقنینی بهاساس تقاضای آنها
۹- معرفی طرح قوانین بعد از تایید حکومت به شورای ملی
۱۰- توضیحات در مورد فرامین تقنینی، طرح قوانین یا تعدیل، ایزاد و ضمیمه در آنها که به شورای ملی ارایه میشود
۱۱- سایر وظایفی که از طرف حکومت یا رییس الوزرا محول میگردد
وظایف یاد شده از سوی یاست عمومی انستیتوت امور قانونگذاری و تحقیقات علمی – حقوقی وزارت عدلیه بهپیش برده میشود.
ریاست عمومی انستیتوت امور قانونگذاری و تحقیقات علمی – حقوقی وزارت عدلیه یکی از ریاستهای مسلکی این وزارت بوده و دارای بخشهای ترجمه اسناد تقنینی و تصدیق ترجمه اسناد رسمی، قوانین بینالملل و حقوق بشر، قوانین تجارتی و سکتور خصوصی، قوانین کار و اداره، قوانین تعلیمی، فرهنگی و صحت، قوانین اقتصادی و مالی، قوانین جزایی، قوانین مدنی، مطالعه، تشریح و آموزش قوانین و کمیته تسوید قوانین، میباشد. بخشهای یادشده، اسناد تقنینی مربوط را به اساس پلان تقنینی و بر حسب ضرورت قانونگذاری، طرح تدقیق و طی مراحل میکنند.
این ریاست همچنان، تحقیقات علمی و حقوقی را در ساحه قانونگذاری انجام داده و قوانین سایر کشورها را در صورت ضرورت به منظور استفاده در اسناد تقنینی داخلی، به زبانهای رسمی کشور ترجمه میکند.
طیمراحل اسناد تقنینی شامل مرحلههای تسوید، تدقیق، تأیید، تصویب، توشیح و نشر سند تقنینی در جریدۀ رسمی بر اساس قانون طی مراحل اسناد تقنینی میباشد که هر مرحله آن در ذیل شرح داده شدهاست.
تسوید: نوشتن طرح سند تقنینی میباشد. نوشتن طرح ابتدایی سند تقنینی به عهده ادارات مربوط بوده؛ اما در برخی موارد وزارت عدلیه نیز طرح اسناد تقنینی را تهیه میکند.
تدقیق: ارزیابی اصطلاحات، کلمات، عبارات، جملات و احکام طرح ابتدایی سند تقنینی از نظر شکل و محتوا و اطمینان از عدم مخالفت آن با احکام شریعت اسلامی و مطابقت آن با قانون اساسی کشور، سایر قوانین نافذ، معاهدات و میثاقهای بینالمللی و عرف سالم جامعه میباشد.
تأیید: تصمیمی است که در مورد لزوم طیمراحل بعدی سند تقنینی حسب احوال از طرف کمیتۀ قوانین یا حکومت اتخاذ میگردد.
تصویب: تصمیمی است که در مورد تأیید یا رد طرح سند تقنینی از طرف مرجع ذیصلاح، اتخاذ میگردد.
توشیح: صحه گذاشتن (امضاء) رییس جمهور ذریعۀ فرمان است که به منظور انفاذ قانون، فرمان تقنینی و تعدیل، ایزاد، حذف، الغاء، تعلیق و ضمیمه در آنها صادر گردیده باشد.
نشر: چاپ سند تقنینی و سایر اسناد قابل نشر مندرج قانون طیمراحل اسناد تقنینی، در جریدۀ رسمی میباشد.
تطبیق مواد اسناد تقنینی وظیفه مراجع مربوطه بوده و وزارت عدلیه تنها اسناد تقنینی مربوط به ساحه کاری خویش را تطبیق میکند.